درس ششم- فايل هاي تصويري با قالب هاي گوناگون- بخش دوم

در درس گذشته در مورد سه فرمت JPG و TIF و GIF صحبت كرديم. در اين درس در مورد چند فرمت ديگر  صحبت خواهيم كرد تا به اين صورت شما با مهمترين فرمت هاي رايج در حوزه تصوير ديجيتال آشنا شويد.

PNG يا Portable Network Graphics
اين فرمت كه «پينگ» تلفظ مي شود براي جايگزيني فرمت GIF معرفي شده است. اين فرمت از ۲۵۴ سطح شفافيت (Transparency) پشتيباني مي كند در حالي كه GIF فقط يك حد يا سطح شفافيت (ترنسپرنت كامل) را ممكن مي كند.

علاوه بر اين، فشرده سازي بهتري نسبت به GIF دارد و عمق رنگي برابر ۴۸bpp را ممكن مي كنند و كنترل بيشتري بر روي Brightness عكس ايجاد مي كند. اين فايل ها نيز مانند فايل هاي GIF خاصيت Interlacing را دارا هستند.

RAW مانند MRW, NEF, CR2, CRW, PTX, PEF, SRF, ARW
همان طور كه مشخص است، فايل هاي RAW مي توانند داراي فرمت هاي گوناگوني باشند كه اين فرمت ها در ادامه و در بخش عكاسي RAW مورد بررسي قرار مي گيرند.

PSD
مانند فرمت TIF، از فرمت هاي مناسب براي اديت و ويرايش تصوير در زمان استفاده از برنامه Photoshop است. اين فرمت قابليت ثبت تمام جلوه هاي اديت در فتوشاپ مانند لايه ها و بالاترين عمق رنگ ها را داراست.

با توجه به اينكه كليه جلوه ها در اين فرمت ثبت شده و به اين دليل كه اين فرمت از جمله فرمت هاي Lossless است، اين طبيعي است كه حجم بزرگتري نسبت به فايل هاي JPG دارند. اين فرمت براي ثبت فايل اصلي و مرجع و همچنين فايلي كه مي خواهيم اديت و ويرايش شود، مناسب هستند.

از معايب اين فرمت اين است كه باز كردن و اجراي آن فقط در دستگاه هايي ممكن است كه مجهز به برنامه هايي است كه با اين فرمت همخواني دارند، مانند برخي از محصولات شركت Adobe مثل Photoshop. لذا براي ارائه، بهتر است فايل به فرمت هايي تبديل شود كه قابل بازگشايي در اكثر دستگاه ها باشند مانند TIF يا JPG.

PSB
يك فرمت ديگر فتوشاپي است براي عكس هاي خيلي بزرگ (ابعاد بالاتر از ۳۰۰.۰۰۰ در ۳۰۰.۰۰۰ پيكسل)

PIC
اين فرمت نيز براي اديت فايل در سيستم هاي مكينتاش طراحي شده و به صورت استانداردي در سيستم عامل مكينتاش درآمده است.

BMP
اين قالب توسط Windows معرفي شده و براي اديت و نمايش عكس مناسب است. از ويژگي هاي اين قالب اين است كه به صورت Device Independent طراحي شده است و به اين معناست كه اطلاعات رنگي پيكسل ها را به طور مستقل از شيوه نمايش و نوع نمايشگر، در خود ذخيره كرده و به Windows اجازه مي دهد اين فايل ها را در هر دستگاهي، نمايش دهد.

-----------------------------------

https://www.darsnameh.com/

درس پنجم- فايل هاي تصويري با قالب هاي گوناگون- بخش اول

فايل هاي تصويري با قالب هاي (Formats) گوناگوني ارائه مي شوند كه هر يك ويژگي هاي خاص خود را دارا بوده و عكاس يا اديتور بايد با توجه به اين ويژگي ها، از فرمت هاي مناسب استفاده كند.

استفاده از فرمت هاي نامناسب ممكن است با افزايش حجم فايل، افت شديد كيفيت، از دست دادن لايه ها و ديگر جلوه هاي تصويري، باز نشدن فايل در دستگاه ها و كامپيوترها و... همراه باشد.

براي تعويض و تبديل فرمت هاي تصويري نيز مي توان از روش Save As استفاده كرد. يعني فايل تصوير با فرمتي كه توسط فتوشاپ پشتيباني مي شود را باز مي كنيم، سپس همان فايل را با فرمت دلخواه و در مكان مورد نظر Save As مي كنيم.

در اين درس و درس آينده، به تعدادي از فرمت هاي رايج در حوزه تصوير ديجيتال و برخي از ويژگي هاي عمومي آنها اشاره خواهد شد.

JPG يا JPEG
اين نامگذاري براساس نام سازندگان اين فرمت يعني Joint Photographic Experts Group انتخاب شده است و رايج ترين قالب فايل هاي عكس بوده و تقريبا تمام دستگاه ها اعم از چاپگرها و برنامه هاي ديجيتال، اين قالب را شناخته و با آن همخواني دارند. از مهمترين مزاياي اين فرمت، قابليت فشرده سازي زياد در آن است به طوري كه گاهي مي تواند حجم يك فايل عكس را تا ۱۰ برابر كمتر كند. اين مزايا، فايل هاي JPG را به گزينه بسيار مناسبي براي استفاده اينترنتي (Email و Web Site) تبديل كرده است.

عليرغم مزاياي برشمرده شده فوق، مهمترين عيب اين گونه فايل ها از دست دادن كيفيت تصوير در اثر تبديل و فشرده سازي است كه اين قالب را در دسته فرمت هاي مخرب (Lossy) قرار مي دهد.

هر گاه عكسي را در اين قالب ثبت مي كنيم، دوربين به طور خودكار و براساس تنظيمات آن، در تصوير دخل و تصرف هايي انجام مي دهد، سپس عكس را فشرده سازي و در يك فايل تصويري ذخيره مي كند. در طي اين فرآيندها، اطلاعاتي از تصوير از دست مي رود كه قابل بازيافت نيستند.

همچنين هر بار كه عكسي را در قالب JPG ذخيره سازي مي كنيم، فرآيند فشرده سازي به طور خودكار اتفاق مي افتد (مگر در شرايطي خاص و بسيار پيچيده) و در نتيجه با افت كيفيت بيشتري مواجه خواهيم بود. از اين رو مي توان گفت كه اين فرمت، در واقع يك ماشين فشرده سازي است تا يك قالب فايل.

در مجموع به عكاسان و اديتورها توصيه مي شود پس از كار و پردازش، فايل اصلي و مرجع خود را در اين قالب ذخيره سازي نكنند، خصوصا زماني كه هنوز نياز بيشتري به اديت است، زيرا با هر بار ذخيره سازي در اين قالب، مقداري از اطلاعات تصوير از دست مي رود.

همچنين اين فرمت نمي تواند بسياري از جلوه هاي ويرايشي مانند لايه ها را در خود ذخيره كند. به عنوان فايل اصلي و مرجع، توصيه مي شود از قالب هاي غير مخرب مانند TIF يا PSD استفاده شود. اما در مرحله نهايي، يعني براي ارائه يا چاپ كه نيازي به اديت و ذخيره سازي مجدد نيست، با توجه به مزاياي آن، مي توان از قالب JPG استفاده كرد.

از معايب ديگر اين فايل ها عمق رنگ آنهاست كه حداكثر ۸b/c است، اما در ويرايش هاي اخير Photoshop، مي توان فايل هاي ۱۶b/c را نيز در اين قالب ذخيره سازي كرد.

معمولا ميزان فشرده سازي و اندازه عكس را مي توان در اين قالب تنظيم نمود. در نرم افزاري مانند Photoshop با تنظيم يك لوِل (Level) از صفر تا ۱۲، مي توان ميزان فشرده سازي را تنظيم كرد.

نكته: عدد ۱۲ حداقل فشرده سازي را داراست.

TIF يا Tagged Image File Format
يك قالب غير مخرب (Lossless) بوده كه توانايي ذخيره سازي تصاوير با عمق رنگ بسيار بالا (۳۲b/c) را داراست. همچنين قادر به حفظ اغلب جلوه هاي تصويري از جمله لايه ها و كانال آلفا است. از مزاياي ديگر اين قالب، اين است كه در اغلب دستگاه ها و برنامه هاي اديت تصويري ديجيتال قابل اجرا است.  لذا براي جا به جايي بين ابزار و دستگاه هاي مختلف ديجيتال، بسيار مناسب هستند.

مزاياي فوق، اين قالب را به يكي از قالب هاي بسيار مناسب براي فايل اصلي و مرجع براي اديت كردن و ذخيره مجدد و ارائه تبديل مي كند.

اما از معايب اين فرمت مي توان به حجم بالاي فايل تصوير در اين قالب اشاره كرد. اين فرمت ها حجمي بيش از فرمت JPEG را دارند و گاه از فايل هاي RAW نيز حجيم تر هستند. فايل هاي TIF  مي توانند به صورت مخرب يا غير مخرب فشرده سازي شوند.

بايد توجه داشت معمولا در كليه فرمت ها، فشرده سازي هاي غير مخرب (Lossless Compression)، نمي توانند به اندازه فشرده سازي هاي مخرب (Lossy Compressions)، حجم فايل ها را كم كنند.

GIF يا Graphic Interchange Format
فايل ها در اين قالب اندازه بسيار كوچكي دارند در نتيجه براي نقل و انتقال و مصارف آنلاين در برخي از كارهاي گرافيكي با رنگ هاي محدود يا طرح هاي خطي (گراف ها، كارتون، متن با رنگ محدود و...) مناسب هستند.

علاوه بر اين، اين فايل ها مي توانند چند عكس را در خود جاي داده و در زمان اجرا به صورت پشت سر هم مانند انيميشن نمايش دهند. اما با توجه به عمق رنگ بسيار پايين آنها (۸ بيت در كل تصوير كه تنها قادر به نمايش ۲۵۶ رنگ است)، اصلا براي مصارف عكاسي كه بيش از ميليون ها رنگ را در خود جاي مي دهند، مناسب نيستند.

ذخيره عكس در اين قالب، با توجه به عمق رنگ، با از دست رفتن مقدار بسيار زيادي از اطلاعات همراه است. البته با توجه به اينكه اكثر عكس هاي Gray Scale خود به خود ۸ بيتي هستند، مي توان براي آنها از اين فرمت استفاده كرد.

همچنين اغلب پرينترها از جمله پرينترهاي هوشمند (HP Photo Smart) قادر به تشخيص فايل هاي GIF نيستند و اين فايل ها بايد به يكي از فرمت هاي قابل اجرا در پرينترها (مانند TIF و JPG) تبديل شوند.

علاوه بر موارد فوق، از ويژگي هاي ديگر اين فرمت، اين است كه مي توان برخي از پيكسل هاي عكس را ترنسپرنت (Transparent) يا شفاف كرد. به اين معني كه اگر مثلا روي يك صفحه اينترنتي قرار بگيرند، پيكسل هاي ترنسپرنت، تصوير زير خود را نشان مي دهند. مثلا در مثال زير، در تصوير سمت راست، صفحه اينترنتي پس زمينه به رنگ خاكستري، از زير معلوم است.

در عكس سمت راست ، پيكسل هاي بخش سفيد پس زمينه، ترنسپرنت شده اند.

معمولا وقتي  عكسي نمايش داده مي شود، عكس به صورت رديف به رديف و از بالا  دانود شده و به نمايش در مي آيد، اما فايل هاي GIF كه به صورت Interlaced ذخيره شده اند، در زمان نمايش ابتدا عكس را با اندازه اصلي ولي با رزولوشن پايين نشان مي دهند و با ارسال اطلاعات بيشتر، رزولوشن بهتر و بهتر مي شود. اين امر امكان مي دهد كه قبل از ارسال يا دانلود كامل عكس، بتوان كل عكس را هر چند با كيفيت پايين، مشاهده كرد.

-----------------------------

www.darsnameh.com

درس چهارم- باز كردن و ذخيره سازي فايل تصويري

براي باز كردن يك تصوير در فتوشاپ راه هاي گوناگوني وجود دارد، از جمله باز كردن از طريق برنامه Adobe Bridge و يا باز كردن از طريق سيستم عامل با تعريف كردن نرم افزار فتوشاپ به عنوان بازكننده پيش فرض تصوير. اما در اين درس دو راه ساده و اساسي را مورد بررسي قرار مي گيرد.

يكي از ساده ترين راه هاي بازگشايي يك فايل تصويري، استفاده از فرمان Open… است كه در منوي File قرار گرفته است. با كليك كردن بر روي فرمان Open، يك پنجره مانند شكل زير باز مي شود كه با Browse (جستجو) كردن فايل هاي مورد نظر، انتخاب آنها و دوبار كليك كردن بر روي آنها و يا كليك كردن روي دكمه Open، مي توان فايل يا فايل هاي مورد نظر را باز كرد. (كليد ميانبر: Ctrl+O)

نكته: قرار گرفتتن سه نقطه (...) در روبروي فرامين به اين معني است كه با اجراي فرمان يك پنجره محاوره باز مي شود.

اگر تنها دنبال فايل هايي با پسوند خاص هستيم، مثلا JPG، مي توان در ليست روبروي عنوان Files of type، پسوند مورد نظر را انتخاب كرده، تا در قسمت نمايش فايل ها، تنها آنهايي كه داراي پسوند مورد نظر هستند به نمايش درآيند.

راه ساده و پركاربرد  ديگر، درگ (Drag) كردن فايل از يك پنجره در سيستم عامل Mac يا Windows به درون محيط  فتوشاپ است.

نكته اي كه در زمان درگ كردن فايل بايد مورد توجه قرار گيرد اين است كه اگر قبلا تصويري در فتوشاپ باز باشد، و فايلي را درون محيط و در بخشي كه عكس نمايش داده مي شود، درگ كنيم، تصوير جديد، به جاي اينكه به عنوان يك تصوير مستقل باز شود، روي تصوير قبلي قرار مي گيرد.

براي اجتناب از اين امر، مي بايست همان گونه كه در شكل بالا مشخص شده، تصوير به نواري كه نام فايل ها به صورت Tab در آن ظاهر شده است، درگ شود.

فايل هاي باز شده در فتوشاپ كه اصطلاحا Document خوانده مي شوند، به صورت Tabهايي در يك نوار، زير Option Bar قرار مي گيرند. با كليك كردن بر روي هر كدام از اين Tabها، فايل تصويري مورد نظر به نمايش در مي آيد.

Tab فايل هاي تصويري را نيز مي توان با درگ كردن موس جا به جا كرد. اگر يك Tab را از نوار Tabها بيرون بكشيم، تصوير در پنجره اي جدا قرار مي گيرد. مي توان تصاوير متعددي را در پنجره هاي مختلف باز كرد. اين امر زماني كه مي خواهيم همزمان روي دو يا چند تصوير كار كنيم، بسيار مناسب است. همچنين هر پنجره قابليت اين را دارد كه داراي چندين Tab باشد.

براي اينكه فايلي را به صورت Tab در يك پنجره قرار دهيم، بايد فايل را به بالاي پنجره و در پايين عنوان پنجره درگ كنيم و زماني كه مرز آبي مشخص شد، فايل را رها كنيم. همچنين براي باز گرداندن فايل ها به نوار اصلي، بايد Tabها يا پنجره ها را به زير Option Bar درگ كنيم و با ديدن مرز آبي رنگ، آنها را رها كنيم.

براي نظام دادن و تنظيم نحوه نمايش فايل هاي تصويري باز، بايد به مسير زير برويم كه ليستي مطابق شكل زير باز مي شود.

Window>Arrange

در ليست باز شده، ۴ بخش وجود دارد. در بخش اول و دوم، چيدمان هاي مختلف پنجره ها رديف شده است. بعضي پنجره ها را به صورت عمودي مرتب مي كنند، برخي افقي، برخي آبشاري و... .

گزينه Consolidate all to tabs، تمام پنجره ها را از شكل شناور خارج و در نوار Tabها منظم مي كند.

گزينه Float in window، تصوير فعال را به صورت پنجره اي مجزا (شناور) در مي آورد و گزينه Float all in windows كليه فايل ها را شناور مي كند.

كاربرد عمده بخش سوم در زماني است كه بخواهيم همزمان بر روي دو يا چند فايل كار كنيم.

گزينه Match zoom ، بزرگنمايي فايل ها را به صورت يكسان تغيير مي دهد. يعني اگر يك تصوير ۵ برابر بزرگنمايي مي شود، تصاوير ديگر نيز به ميزان ۵ برابر بزرگنمايي مي شوند.

گزينه Match Location موقعيت تصوير را در پنجره ها، يكسان مي كند. مثلا اگر يك تصوير چند برابر بزرگنمايي شده و بخشي از سمت راست آن قابل ديدن است، در پنجره ديگر نيز بخش سمت راست قابل رويت است.

گزينه Match All، تمامي موارد فوق را در همه پنجره ها اعمال مي كند و گزينه نهايي New Window for... كپي تصوير جاري را در صفحه ديگري باز مي كند.

ذخيره سازي تصوير
هر زماني كه فايلي در فتوشاپ باز يا ايجاد مي شود و فرآيندها و تغييراتي روي آن انجام مي شود، براي حفظ تغييرات، بايد تصوير، روي فايل قبلي يا با نامي ديگر و يا فرمتي ديگر، ذخيره سازي شود.

براي ذخيره سازي تغييرات روي خود فايل تصويري، كافيست در منوي File، روي فرمان Save كليك كنيم و يا از ميانبر Ctrl+S استفاده كنيم.

نكته: به طور كلي در سيستم عامل Mac به جاي Ctrl در Windows، از كليد Command و به جاي Alt از كليد Option استفاده مي شود.

در مواردي كاربر لازم مي بيند كه فايل اصلي را بدون دست خوردگي نگه دارد و تصوير تغيير يافته را در فايلي با نام ديگر، فرمتي ديگر يا در محلي ديگر ذخيره كند. در چنين شرايطي براي ذخيره سازي تصوير، از فرمان Save As… در منوي File استفاده مي شود.

همان طور كه در شكل بالا ديده مي شود، ميانبر اين فرمان كه Shift+Ctrl+S است، در جلوي آن نمايش داده شده است. در زماني كه اين فرمان اجرا مي شود، پنجره محاوره اي به شكل زير باز مي شود.

در اين پنجره، ابتدا در بخش بالايي، محلي را كه مي خواهيم فايل در آن قرار گيرد را مشخص مي كنيم. سپس در بخش روبروي File Name، نام فايلي را كه مي خواهيم به تصوير نسبت دهيم مشخص مي كنيم. پس ار آن، در بخش زيرين File Name يعني بخش Format، قالب يا فرمت فايل را با توجه به كاربرد فايل، انتخاب مي كنيم.

حال اگر روي دكمه Save كليك كنيم يا كليد Enter را در صفحه كليد فشار دهيم، فايل با نامي كه وارد كرديم و آدرس مشخص شده، ذخيره مي شود.

-----------------------------

www.darsnameh.com

درس سوم- كليدهاي ميانبر

ارزش كليدهاي ميانبر (Shortcut Keys) در فتوشاپ به حدي است كه به صورت اختصاصي در اين درس در مورد آنها صحبت خواهيم كرد.

كليدهاي ميانبر، كليد يا تركيبي از كليدها هستند كه براي دسترسي به فرامين و تنظيمات مختلف به جاي طي مسير مورد نظر و كليك كردن با موس بر روي آنها، مورد استفاده قرار مي گيرند.

اغلب فرامين عمده و ابزارها در فتوشاپ، داراي كليد مبانبري هستند. ميانبرها به لحاظ مختلفي سرعت كاربري را بيشتر مي كنند، از جمله:

• عدم طي مسير براي اجراي فرمان
• استفاده از ميانبر براي عملياتي خاص بدون خارج شدن از مسير  يا فرمان يا ابزار جاري
• استفاده از يك دست براي انتخاب ابزار و فرامين و استفاده از دست ديگر براي كار روي تصوير
• و حتي انجام و اجراي چند فرمان به صورت همزمان

بسياري از ميانبرها، از قاعده اي خاص پيروي مي كنند. مثلا ميانبر بسياري از ابزارها، حرف اول نام آن ابزار است. براي مثال، ميانبر ابزار Crop، حرف C است. به اين معني كه اگر بخواهيم از ابزار Crop استفاده كنيم، به جاي اينكه ابزار را پيدا كرده و بر روي آن كليك كنيم، به راحتي مي توان با فشار دادن كليد C اين ابزار را فعال كرد و با فشار دادن دوباره آن، ابزار قبلي مجددا فعال مي شوند.

و يا معمولا در ميانبر فرامين، از كليد Ctrl در سيستم عامل Windows و كليد Command در سيستم عامل Mac استفاده مي شود.

با اين همه، كاربر مي تواند، براساس سليقه و كاربرد خود، ميانبرهاي متفاوتي به ابزار و فرامين مختلف اختصاص دهد. براي اين كار با رفتن به مسير زير، پنجره محاوره مطابق شكل باز مي شود:

Edit > Keyboard Shortcuts…

همان طور كه مشاهده مي شود، اين پنجره، مشابه پنجره اي است كه براي تنظيم منوها باز شد با اين تفاوت كه Tab مربوط به Keyboard Shortcuts در آن فعال است. اگر بخواهيم منوها را تنظيم كنيم، به راحتي مي توان از بالا، Tab مربوط به منوها را انتخاب كنيم.

براي اختصاص دادن ميانبرها به فرامين، كافيست در قسمت Shortcuts For، گزينه Application Menus انتخاب شود تا ليست منوها ظاهر شده و با كليك بر روي مثلث، فرامين زير مجموعه آنها نيز مشخص شوند.

همان گونه كه در شكل بالا ديده مي شود، ميانبر فرامين روبروي آنها نوشته شده است. حال با كليك كردن بر روي آنها مي توان ميانبرها را تغيير داد. البته بايد توجه داشت كه نمي توان از يك ميانبر براي دو منظور استفاده كرد. بنابراين اگر ميانبري كه تعيين مي كنيم، تكراري باشد نرم افزار پيغام خطايي (Error)، مانند شكل زير را نمايش مي دهد.

براي اينكه ميانبرهاي مربوط به فرامين منوي پنل ها و ابزار را نيز تعيين كنيم، مي بايست در قسمت Shortcuts For گزينه Tools (ابزار) و يا Panel Menu انتخاب شود. سپس ليست فرامين زير مجموعه و ابزار ظاهر شده و مي توان اقدام به تغيير ميانبرها كرد.

به طور كلي پيشنهاد مي شود كه در صورت امكان، براي تسريع برخي از فرامين و ابزارهاي پر استفاده مانند ذخيره سازي يا بزرگنمايي، از ميانبرها استفاده شود. در روند درس نيز سعي خواهد شد كه ميانبر فرامين و ابزارهاي عمده مورد اشاره قرار گيرند.

براي ايجاد فضاي بيشتر جهت كار بر روي تصوير و تسهيل كار، چند كليد ميانبر پركاربرد وجود دارد كه به آن اشاره مي كنيم.

در زمان كار، با فشار دادن كليد Tab بر روي صفحه كليد، Option Bar و Tool Bar و پنل ها به طور موقت مخفي مي شوند تا فضاي بيشتري به عكس اختصاص يابد. در همين حال اگر كليد Enter را فشار دهيم، Option Bar ظاهر خواهد شد. با فشار دادن مجدد كليد Tab، تمام موارد مخفي شده دوباره ظاهر مي شوند.

اگر كليد Shift و Tab  با هم فشار داده شوند، فقط پنل ها مخفي مي شوند. در صورت فشار دادن مجدد همين ميانبر، پنل ها دوباره ظاهر مي شوند.

ميانبر F به صورت چند مرحله اي عمل كرده و با هر بار فشار دادن آن، محيط كار تغيير مي كند. با يك بار فشار دادن F، ميله اطلاعات از پايين صفحه مخفي شده و عكس به صورت شناور در مي آيد. به اين معني كه با استفاده از ابزار دست (Hand Tool كه بعدا مورد اشاره قرار مي گيرد)، مي توان عكس را به هر صورتي در محيط جا به جا كرد و حتي در حالي كه كل عكس را مي بينيم، آن را به گونه اي جا به جا كنيم كه بخشي از آن در خارج از كادر قرار گيرد.

در صورتي كه كليد F براي بار دوم فشار داده شود، پس زمينه به رنگ سياه در مي آيد در حالي كه عكس هنوز شناور است. در وضعيت هايي كه كليد F ايجاد مي كند، كارايي ميانبرهاي ديگر نيز به قوت خود باقي است. مثلا مي توان از كاربردهاي كليد Tab نيز استفاده كرد. به عنوان مثال، در مرحله دوم كليد F، مي توان با اجراي كليد Tab، تصوير را به صورت تنها، در زمينه سياه مشاهده كرد.

اگر براي بار سوم كليد F  را فشار دهيم، محيط به صورت اوليه برمي گردد.

تا اينجا با محيط كاري فتوشاپ و نحوه تنظيم و چيدمان پنل ها، ابزارها، منوها و ميانبرها آشنا شديم كه همگي در جهت باز گذاشتن دست كاربر در ايجاد محيطي متناسب با كاربرد، و سليقه وي قرار گرفته است. از آنجا كه هر كاربر ممكن است محيط ويژه اي براي خود طراحي كند و يا از محيط هاي متفاوت براي مقاصد مختلف استفاده نمايد، فتوشاپ به كاربر اين امكان را مي دهد كه محيط هاي مورد نظر خود را ذخيره سازي كند تا در صورت نياز به سادگي در دسترس باشند. براي ذخيره سازي محيط هاي طراحي شده، كافيست روي دكمه (Botton) مربوط به Work Space  كه در شكل زير با حرف F مشخص شده كليك كنيم.

در اين حالت منويي مانند شكل زير باز مي شود كه در آن ليست برخي از محيط هاي پيش فرض فتوشاپ مانند Essentials، محيط هاي ذخيره شده كاربر و نيز برخي از فرامين ديگر مشاهده مي شود.

دو گزينه آخر نقش ذخيره سازي و يا حذف كردن يك محيط را دارند. براي ذخيره سازي محيط مورد نظر، كافيست بر روي گزينه New Workspace كليك كنيم كه يك پنجره محاوره به شكل زير باز مي شود.

در بخش Name از ما نامي را كه قصد داريم به اين محيط كار اختصاص بدهيم خواسته مي شود. در بخش دوم كه Capture نام دارد، با دو گزينه Keyboard Shortcut و Menues مواجه هستيم كه با تيك زدن كنار آنها، علاوه بر ذخيره سازي محيط كار، منوها و ميانبرهايي كه تعريف كرده ايم نيز همراه با محيط كار، تحت عنواني كه انتخاب كرده ايم، ذخيره سازي مي شود.

براي دسترسي به هر يك از Work Spaceهاي ذخيره شده، كافيست دكمه مربوط به Workspace را فشار داده و از ليست ظاهر شده، نام مورد نظر را انتخاب كنيم. نام Work Space فعال، در ابتداي ليست قرار دارد و همچنين روي دكمه مربوط به Workspace نيز ديده مي شود.

براي حذف يك محيط، بايد بر روي گزينه Delete Workspace كليك كنيم كه پنجره اي مشابه شكل زير را باز مي كند. با باز كردن ليست اسامي، و انتخاب نام مورد نظر، مي توان آن را حذف كرد.

طبيعي است كه Workspace فعال را نمي توان پاك كرد تا زماني كه Workspace ديگري فعال شود. زماني كه در Workspace فعال تغييراتي ايجاد كرديم، مثلا پنل ها را جا به جا كرديم و بخواهيم دوباره محيط به حالت قبلي بازگردد، مي بايست در دكمه مربوط به Workspace گزينه Reset را اجرا كنيم.

كليد Workspace در منوهاي اصلي و در مسير زير نيز قابل دسترسي است:

Window> Workspace

www.darsnameh.com

درس دوم- معرفي Interface و Work Space (فضاي كاري)

ظاهر و فضاي كاري نرم افزار فتوشاپ كه اصطلاحا Interface و Work Space خوانده مي شود، يكي از ويژگي هاي بارز اين نرم افزار در زمينه  طراحي محيط كار براي كاربر محسوب مي شود. ابزار، رنگ ها، منوها، پنل ها و... به گونه اي سازماندهي شده اند كه سهولت و در عين حال بهترين كارايي را داشته باشند.

اين نرم افزار دست كاربر را نيز در زمينه نظم دهي و تنظيمات موردنظر در فضاي كاري نرم افزار، باز گذاشته است و كاربر مي تواند با توجه به گرايش كاري و نيازهاي حرفه اي خود، اقدام به چيدمان و تنظيم صفحه نمايش نمايد. بخش هاي گوناگون محيط كاري نرم افزار با نام هاي گوناگوني شناخته مي شوند كه در اين قسمت به آنها اشاره مي شود.

شكل زير اجزاي محيط كاري فتوشاپ را نمايش مي دهد.

 A: Menu Bar- در اين قسمت منوهاي اصلي نرم افزار فتوشاپ قرار دارند.

B: Option Bar- هر ابزار، قابليت هاي متغير و تنظيمات مخصوص به خود را دارد. با انتخاب هر يك از اين ابزارها، اين تنظيمات در ميله اي به نام Option Bar ظاهر شده و كاربر مي تواند بر خصوصيات ابزار، مانند اندازه، غلظت، شكل عملكرد و... كنترل داشته باشد.

C: Tool Bar- كليه ابزارها، در ميله ابزار دسته بندي شده اند. در اين ميله، در كنار بعضي از ابزارها، از علامت مثلث استفاده شده است. اين بدان معني است كه آن ابزار خاص، متعلق به يك بسته ابزاري است كه حاوي ابزارهاي مشابه است. با راست كليك كردن روي آن، قادر به ديدن بقيه ابزارها در آن گروه يا جعبه (Tool Box) خواهيم بود.

D: Pellets or Panels- بسياري از قابليت ها يا امكانات فتوشاپ براي سهولت در استفاده و افزايش كارايي در قالب پنل هايي (بعضا پالت هم خوانده مي شوند) طراحي شده اند كه كاربر با توجه به گرايش حرفه اي و كاربرد، مي تواند از پنل هاي لازم و با چيدمان و تنظيمات دلخواه استفاده نمايد. ليست كليه پنل ها، در منوي اصلي Window قرار گرفته است.

همان طور كه در شكل مشاهده مي شود، در كنار نام بعضي از پنل ها، علامت تيك قرار گرفته است. اين علامت نشانه آن است كه پنل مورد نظر در محيط كار باز است.

E- در قسمت پايين صفحه فتوشاپ، ميله هايي قرار دارند كه براي نشان دادن اطلاعات مربوط به عكس، ميزان بزرگنمايي، نشان دادن فريم ها و فايل هاي تصويري در كارهاي ويدئويي و به صورت Mini Bridge و غيره مورد استفاده قرار مي گيرند.

F: اين دكمه براي تغيير سريع محيط كار تعبيه شده و با توجه به حرفه مورد نظر، تعدادي محيط كار پيش فرض توسط نرم افزار ارائه شده است. همچنين كاربر مي تواند تعدادي محيط كار هم براي منظورهاي مختلف تنظيم كرده و ذخيره سازي كند كه توسط اين دكمه دسترسي به آن ميسر شود. نحوه عملكرد در ادامه اين دوره بيان خواهد شد.

نكته قابل اهميت در مورد اجزا محيط كاري فتوشاپ اين است كه همگي قابل جابه جايي و تنظيم هستند. مثلا به راحتي مي توان با Drag كردن (قرار دادن نشانگر موس روي محل مورد نظر، نگه داشتن دكمه اصلي موس و جابه جايي بدون رها كردن كليد اصلي موس) روي ميله ابزار و يا پنل ها، آنها را جابه جا كرد و به صورت معلق (در هر جاي صفحه) از آنها استفاده كرد.

براي باز گرداندن آنها به جاي ثابت اوليه، كافي است كه آنها را به جاي اوليه درگ (Drag) كرده و به محض ظاهر شدن خط آبي در مرز Tool Bar يا Palette، آن را رها كنيم.

براي برخي از كاربران كه با ميله ابزار دو ستون راحت تر كار مي كنند، نشانه  (دو فلش) در بالاي ميله ابزار باعث مي شود ميله ابزار در دو ستون نمايش داده شود.

در قسمت بالاي سمت راست هر پنل، منوي پنل كه با سمبل مشخص مي شود، قرار دارد. در اين منو كه با كليك موس روي آن باز مي شود، بعضي از تنظيمات پنل از جمله فرمان Close قرار گرفته است. اگر روي فرمان Close كليك كنيم، پنل مورد نظر بسته مي شود.

همان طور كه در شكل زير با خطوط قرمز مشخص شده، در همان ميله اي كه منوي پنل قرار گرفته، در سمت چپ، دكمه هايي وجود دارد كه در اصطلاح به آن Tab گفته مي شود.

با كليك كردن بر روي هر يك از Tabها كه در واقع با نام يك پنل مشخص شده اند، پنل مربوطه باز مي شود. به سادگي مي توان با درگ كردن پنلي درون اين ميله، يك تب و يا به عبارت ديگر يك پنل به آن مجموعه اضافه كرد. همچنين مي توان با درگ كردن يك Tab به خارج، آن پنل خاص را از مجموعه جدا كرد.

در منوي پنل، فرماني به نام «Close Tab Group» وجود دارد كه با اجراي آن، كليه Tabهاي آن مجموعه بسته خواهد شد. همان طور كه قبلا هم اشاره شد، براي فراخواني هر پنل، كافي است كه به منوي Window در قسمت منوهاي اصلي برويم و بر روي پنل مورد نظر كليك كنيم.

علاوه بر اين، همان طور كه در شكل بالا مشاهده مي شود، در بالاي سمبل مربوط به منوي پنل، علامت دو مثلث يا فلش به سمت راست قرار گرفته كه با كليك كردن بر روي آن، بخش مربوط به پنل ها به صورت كوچك تر در آمده و به جاي محيط پنل، فقط نام و سمبل پنل به نمايش در مي آيد؛ در اين حالت فضاي بيشتري براي كار روي عكس در اختيار كاربر قرار مي گيرد.

در زمينه منوهاي اصلي نيز كاربر مي تواند با توجه به ملزومات كاري خود، به گونه اي منوها را سازماندهي كند كه فقط فرامين مورد نياز در آنها نمايش داده شوند. همچنين مي توان جهت سهولت در كار، رنگ هايي را به فرامين مورد نظر اختصاص داد.

جهت اين تنظيمات مي بايست مسير زير طي شود:

Edit>Menus…

پس از طي مسير فوق، يك پنجره محاوره (به پنجره هايي كه در زمان اجراي فرامين باز شده و سوالات و يا تنظيماتي را از كاربر مي خواهد، اصطلاحا Dialog Box يا پنجره محاوره گفته مي شود) مانند شكل زير باز مي شود:

همان طور كه در اين شكل مشاهده مي شود، در قسمت بالايي پنجره، دو Tab با نام هاي Keyboard Shortcuts و Menus قرار گرفته است كه به صورت پيش فرض Tab Menu فعال است.

در بخشي كه با عنوان Menus For مشخص شده است، مي توان تعيين كرد كه كداميك  از منوهاي اصلي (Application Menus) يا منوي پنل ها (Panel Menus) را مي خواهيم سازماندهي كنيم.

در شكل بالا منوهاي اصلي انتخاب شده و همان طور كه مشاهده مي شود، ليست منوهاي اصلي در بخش خاكستري ارائه شده است و در كنار هر كدام، يك علامت مثلث وجود دارد كه در صورت كليك بر روي آن، فرامين زير مجموعه هر منو در ليست مشاهده مي شود (شكل زير).

نكته: به طور كلي در نرم افزار فتوشاپ، معمولا علامت مثلث كوچك، حاكي از وجود زير مجموعه هايي است كه آن ابزار، فرمان، منو، و يا دستور و... خواهد داشت و با كليك بر روي آن ليست، اين زيرمجموعه ها باز و قابل مشاهده خواهند شد.

در تصوير فوق مشاهده مي شود كه در مقابل هر كدام از فرامين، زير عنوان Visibility، يك علامت چشم وجود دارد. فراميني كه در روبروي آنها علامت چشم وجود دارد، در منوهاي فتوشاپ ديده مي شوند. حال كاربر م يتواند با كليك بر روي علامت چشم، فرماني را در منوهاي اصلي ظاهر يا مخفي نمايد. بدين وسيله مي توان از تعدد فرامين در منوها جلوگيري كرد در حالي كه تمام فرامين ضروري در منوها ديده مي شوند.

در زير عنوان «Color»، مي توان به هر فرمان، رنگي را اختصاص داد. مثلا در شكل فوق، فرمان Save As با نوار رنگي سبز در منو ظاهر خواهد شد. اين كار مي تواند پيدا كردن فرمان مورد نظر را تسريع كند. براي اختصاص دادن رنگ، كافيست بر روي كلمه «None» كه به معني «هيچ» است كليك كرد و با باز شدن ليست رنگ ها، رنگي را به منو اختصاص داد.

اگر بخواهيم رنگي را تعويض يا حذف كنيم، كافي است كه بر روي رنگ قبلي كليك كرده و رنگ ديگر يا كلمه «None» را انتخاب كنيم.

----------------------------

www.darsnameh.com

درس اول- ملزومات سخت افزاري

براي استفاده بهينه از نرم افزار فتوشاپ، لازم است كه سخت افزار مناسبي به كار گرفته شود كه اين امر با توجه به حوزه كاربرد نرم افزار متفاوت است. مثلا براي مقاصد عكاسي كه در آن عكس هايي با رزولوشن بالا پردازش و اديت مي شود، بهتر است كامپيوتر مجهز به RAM بالا بوده و در زمينه ويديو و كار سه بعدي، كارت گرافيك و ويديوي قوي كه مجهز به RAM بالا باشد، مناسب تر است. لذا، قبل از انتخاب سخت افزار، بهتر است حوزه كاربري نرم افزار مشخص شود.

به طور كلي موارد و  سخت افزارهايي كه  مي توانند در يك دستگاه كامپيوتر مورد استفاده قرار گيرند، دامنه وسيعي را شامل مي شوند. قطعاتي كه در يك كامپيوتر قرار مي گيرند، هر يك به طور مجزا وظيفه اي را به عهده داشته و تركيب اين قطعات، كارآيي دستگاه را مشخص مي كنند.

در سيستم عامل ۶۴ بيتي (مثلا Windows 64 bit) سرعت و ميزان عملياتي كه در واحد زمان انجام مي شود نسبت به سيستم عامل ۳۲ بيتي (مثلا Windows 32 bit) بيشتر است.

- RAM يا Random Access Memory: حافظه كوتاه مدت كامپيوتر است. اطلاعات، براي پردازش به RAM فراخواني مي شوند؛ در نتيجه ميزان RAM با سرعت پردازش اطلاعات، رابطه مستقيم دارد.

بالا بودن RAM در كارايي نرم افزار فتوشاپ نيز نقش اساسي دارد. لذا هر چه ميزان RAM بالاتر، سرعت و كارايي نرم افزار فتوشاپ نيز بالاتر خواهد بود. با توجه به حجم پردازش ها در نرم افزارهاي امروزي، پيشنهاد مي شود كه در صورت امكان، ميزان RAM پايين تر از 2GB نباشد. البته در اين زمينه بايد به چند نكته توجه داشت. اولا، توجه به اين نكته ضروري است كه فتوشاپ در سيستم هاي عامل ۳۲ بيتي، قابليت بهره برداري از حداكثر 3GB از RAM را داراست؛ بنابراين اگر از سيستم هاي عامل ۳۲ بيتي استفاده مي كنيد، بايد بدانيد كه نمي توان بيش از 3GB RAM را در اختيار فتوشاپ قرار داد.

حال آنكه در سيستم هاي عامل ۶۴ بيتي، محدوديتي در ميزان  RAM كه فتوشاپ مي تواند در اختيار بگيرد وجود نداشته و كاربر مي تواند هر ميزان RAM را جهت استفاده به فتوشاپ اختصاص دهد. در ادامه، نحوه اختصاص دادن RAM به فتوشاپ مطرح خواهد شد.

نكته ديگري كه در زمان اختصاص دادن RAM به فتوشاپ حائز اهميت است، باقي گذاشتن بخشي از RAM براي مصرف سيستم عامل و ديگر برنامه هايي است كه در زمان استفاده ار فتوشاپ در حال اجرا هستند.

اختصاص دادن بيش از حد RAM به فتوشاپ، نه تنها باعث سريع تر شدن فتوشاپ نمي شود، بلكه با كند شدن سيستم عامل، باعث كاهش سرعت فتوشاپ نيز مي شود. نرم افزار فتوشاپ به صورت پيش فرض، با توجه به امكانات كامپيوتر، ميزاني از RAM را به فتوشاپ اختصاص داده و بقيه را به برنامه هاي ديگر اختصاص مي دهد. همچنين، بازه اي را با عنوان دامنه ايده آل (Ideal Range) مشخص كرده كه توصيه مي شود اگر خود كاربر ميزان RAM را براي فتوشاپ تعيين مي كند، در داخل همين بازه باشد. البته بايد توجه داشت كه باز بودن و اجراي تعداد زيادي برنامه و نرم افزار، باعث كاهش سرعت عمل كامپيوتر مي شود.

براي اختصاص دادن RAM به فتوشاپ، ابتدا بايد نرم افزار را باز كرد و در منوي Edit گزينه Preferences را انتخاب كرد و به بخش Performance رفت.

از اين پس در درس جاري، مسيري كه براي رسيدن به هر فرمان يا گزينه بايد طي شود، به صورت زير نمايش داده مي شود. همچنين از آنجا كه ممكن است تفاوت هايي در فتوشاپ در سيستم عامل Mac و Windows وجود داشته باشد، در انتهاي هر مسير در يك پرانتز مشخص مي شود كه مسير براي كداميك از سيستم هاي عامل Windows يا Mac اختصاص دارد:

Edit > Preferences > Performance (Windows)

Photoshop > Preferences > Performance (Mac)

وقتي پنجره مورد نظر باز مي شود، كاربر با جابه جا كردن يك اسلايدر در قسمت بالا و سمت چپ با عنوان «Memory Usage» ، مي تواند به تنظيم RAM براي فتوشاپ بپردازد. (شكل زير)

نكته: بازه ايده آل با عنوان Ideal Range در اين قسمت مشخص شده است.

- Storage (Hard Disk): در واقع همان حافظه دائمي است كه به طور كلي از سه جنبه با نرم افزار فتوشاپ در ارتباط است.

نخست اينكه، سيستم عامل بر روي آن نصب شده و هم سيستم عامل و هم فتوشاپ اطلاعات مورد نياز را از روي آن فراخواني مي كند (Startup Drive). دوم اينكه، فتوشاپ براي ذخيره سازي فايل ها و تغييرات روي آنها، از حافظه طولاني مدت استفاده مي كند (Data Drive). سومين جنبه كاربرد هارد ديسك، در زماني است كه نياز فتوشاپ به RAM بيش از حد مورد نياز است. در چنين حالتي، فتوشاپ بخشي از هارد را در اختيار گرفته و به عنوان حافظه موقت از آن بهره برداري مي كند (Scratch Discs).

از آنجا كه مي توان نحوه اختصاص فضاي حافظه به فتوشاپ را به صورت دستي مديريت و تنظيم كرد، براي اينكه بتوان به صورت بهينه از حافظه دائم استفاده كرد، بايد به نكات ذيل توجه داشت:

- بهتر است كه پارتيشن هايي كه به «Scratch Disc» و «Data Drive و «Startup Drive»  اختصاص مي يابد با هم تفاوت داشته باشند تا بدين وسيله سرعت پردازش ها افزايش يابد. براي تنظيم پارتيشني كه به فتوشاپ اختصاص مي يابد، بايد مسير زير را طي كرد:

Edit > Preferences > Performance (Windows)

Photoshop > Preferences > Performance (Mac)

در پنجره فوق و در قسمت علامت گذاري شده، پارتيشن هاي در دسترس براي فتوشاپ ديده مي شوند. ابتدا براي مشخص كردن پارتيشن هايي كه به Scratch Disc اختصاص مي يابد، بايد در كنار آنها تيك گذاشت. براي جابه جا كردن ترتيب پارتيشن ها، بايد روي پارتيشن مورد نظر كليك كرد (پارتيشن Select شود)، سپس از دو فلش بالا و پايين در سمت راست ليست، براي جابجايي پارتيشن استفاده كرد.

اگر در نظر داريم كه از همه پارتيشن ها استفاده كنيم، بهتر است پارتيشن Startup كه سيستم عامل روي آن نصب شده، در اولويت آخر قرار گرفته و اگر پارتيشن با فضاي خالي بالا، در دسترس است، بهتر است در اولويت اول قرار گيرد. در صورت امكان بهتر است، پارتيشني كه براي ذخيره سازي فايل هاي اديت شده در فتوشاپ در نظر گرفته شده، در اولويت اول نباشد.

نكته ديگري كه در زمينه حافظه دائمي و افزايش سرعت پردازش بايد در نظر گرفته شود، «Fragment» بودن پارتيشني است كه جهت ذخيره فايل هاي عكس مورد استفاده قرار مي گيرد. در زمان ذخيره سازي، ممكن است براساس فضاي خالي موجود، سيستم عامل، يك فايل را در قسمت هاي مختلفي از هارد ذخيره سازي كند. در اين حالت بخش هاي مختلف يك فايل در قسمت هاي مختلفي از حافظه ذخيره سازي شده و فرآيند بازخواني اطلاعات و پردازش، با سرعت كمتري صورت مي پذيرد.

براي اجتناب از اين حالت، بايد با استفاده از فرآيند Defragment، اطلاعات و فضاهاي خالي هارد را منظم و به ترتيب كرد. در سيستم هاي عامل Mac و  Windows، برنامه اي براي Defragment كردن هارد قرار داده شده است كه با مراجعه به آنها يا نرم افزارهاي ديگر، مي توان اين عمل را به صورت مداوم و دوره اي انجام داد.

- CPU (Processor): در واقع موتور كامپيوتر است كه وظيفه پردازش اطلاعات را به عهده دارد. طبيعتا هر چه پردازنده قوي تر باشد، سرعت عمليات بيشتر خواهد بود. با توجه به نحوه كار فتوشاپ، الزاما بهترين بازدهي CPU، تنها وابسته به سرعت آن نيست، بلكه به ساختمان CPU نيز بستگي دارد. برخي از فرآيندها، مانند تعدادي از فيلترها، به گونه اي طراحي شده اند كه در CPUهاي چند هسته اي بهتر اجرا مي شوند. در چنين حالتي، چند هسته اي بودن CPU در تسريع كار بسيار موثر بوده و حتي ممكن است از يك CPU سريع تر، عملكرد بهتري داشته باشد.

- Video or Graphic Card: به عنوان رابطي بين كامپيوتر و صفحه نمايش (مانيتور) عمل مي كند. رنگ ها و تعداد آنها، رزولوشن تصاوير، Refresh شدن تصوير و در واقع ارسال تصاوير به مانيتور از طريق اين قطعه الكترونيك موسوم به كارت گرافيك يا ويدئو صورت مي گيرد. فتوشاپ براي تسريع و فعال سازي برخي از عمليات مانند فيلتر «Liquefy» ، فرآيندهاي سه بعدي و فرآيندهايي از اين دست، از قدرت پردازشگر كارت گرافيك كه GPU (Graphics Processing Unit) خوانده مي شود، بهره مي برد.

فتوشاپ زماني از GPU استفاده مي كند كه كارت ويدئو از استاندارد «Open GL» پشتيباني كرده و RAM كارت گرافيك معادل حداقل ۲۵۶ (براي كارايي بهتر خصوصا در زمينه سه بعدي، ۵۱۲ به بالا پيشنهاد مي شود) باشد.

نمايشگر (مانيتور) يكي از مهمترين عواملي است كه در استفاده از فتوشاپ بايد مورد توجه قرار گيرد. دقت در نمايش صحيح رنگ ها، بالا بودن تعداد رنگ هايي كه توسط مانيتور نمايش داده مي شود، همخواني با كارت گرافيك، اندازه مناسب، كاليبره بودن رنگ ها (كاليبره كردن به صورت سخت افزاري و نرم افزاري) و... تمام مواردي است كه باعث مي شوند تصويري كه توسط مانيتور نمايش داده مي شوند، منطبق با تصوير واقعي ثبت شده در عكس و يا تصوير خروجي (جهت Print و يا مصارف ديگر) باشند.

در كارهاي حرفه اي پيشنهاد مي شود از مانيتورهاي حرفه اي نيز استفاده شود. همچنين بهتر است مانيتور عمق رنگ بالاي 24bit داشته و رنگ ها و تغييرات تدريجي در آنها را به خوبي نشان دهد. همچنين بايد دقت داشت كه كارت گرافيك قابليت پشتيباني از تنظيمات مانيتور مانند عمق رنگ را نيز داشته باشد.

مانيتورها به عنوان يكي از سخت افزارهاي بسيار اساسي در زمينه كار تصويري، مبحث گسترده اي را به خود اختصاص مي دهند كه در درس حاضر مجال پرداختن به آن نيست. لذا، پيشنهاد مي شود به عنوان يك عامل كليدي در اديت و طراحي، حتما مورد توجه كاربران قرار گيرد تا از نظر ديداري و كاربردي، از كيفيت مطلوب برخوردار باشد.

نكته: براي اطلاعات بيشتر در مورد نكاتي كه در اين درس بيان شد، مي توانيد به اين آدرس مراجعه كنيد.

----------------------------